نمای بالینی و نتایج جراحی در مبتلایان به سندرم دوئن در بیمارستان لبافی‌نژاد

چکیده  هدف: ارایه نمای بالینی و نتایج جراحی‌های انجام‌شده در مبتلایان به سندرم دوئن طی سال‌های 1382-1375 در بیمارستان لبافی‌نژاد. روش پژوهش: مطالعه بر روی داده‌های موجود در پرونده بیماران مبتلا به سندرم دوئن که طی سال‌های 1375 تا 1382 به بیمارستان لبافی‌نژاد مراجعه نمودند، انجام شد. در موارد جراحی‌شده، پرونده بیمارانی مورد بررسی قرار گرفت که حداقل به مدت شش ماه پی‌گیری شده بودند. یافته‌ها: طی مدت مزبور، 42 بیمار مبتلا به سندرم دوئن مراجعه نموده بودند که متوسط سنی آن‌ها 7/11 سال (14 ماه تا 25 سال) بود. تعداد 27 نفر (64 درصد) از بیماران مونث و 15 نفر (36 درصد) آنان مذکر بودند. در 24 نفر (57 درصد) چشم چپ و در 13 نفر (31 درصد) چشم راست و در 5 نفر (12 درصد) هر دو چشم درگیر بودند. شیوع انواع I، II و III دوئن و واریان ابداکشن سینرژیستی (synergistic abduction) به ترتیب عبارت بودند از 57 درصد، 31 درصد، 9 درصد و 3 درصد. وضعیت چشم‌ها در نگاه مستقیم در 20 نفر (5/47 درصد) به صورت ایزوتروپی، در 14 نفر (5/33 درصد) به صورت اگزوتروپی و در  8 نفر (19 درصد) به صورت اورتوتروپی بود. پدیده بالاپرش و پایین‌پرش (up shoot و down shoot) در 17 نفر (41 درصد) وجود داشت. سندرم در 16 درصد موارد همراه با یک اختلال چشمی و در 7 درصد موارد همراه با یک اختلال غیرچشمی بودند. در 33 مورد (5/78 درصد) بیماران تحت عمل جراحی قرار گرفتند که بیش‌ترین علت جراحی، وجود انحراف در نگاه مستقیم در 26 نفر (79 درصد) و سپس وضعیت غیرطبیعی سر در 17 نفر (5/51 درصد)، تغییرات شکاف پلکی و رترکشن گلوب در 17 نفر (5/51 درصد) و پدیده پرش کره چشم (shooting) در 9 نفر (27 درصد) بوده‌اند. در 63 درصد موارد، عمل جراحی روی یک یا دو ماهیچه افقی انجام شد. BMR (bimedial rectus recession) و BLR (bilateral rectus recession) در 21 نفر (63 درصد)، جابه‌جا کردن ماهیچه‌های عمودی در 9 نفر (27 درصد) و انشقاق (splitting) ماهیچه راست خارجی در 8 نفر (24 درصد) به تنهایی یا مشترک با اعمال دیگر انجام شد. جراحی در 63 درصد موارد بر روی یک یا دو ماهیچه راست افقی و در 39 درصد موارد بر روی 3 یا 4 ماهیچه انجام شد. در 61 درصد موارد، با عمل جراحی اول، فیوژن در نگاه روبه‌رو بهبود یافت و در نتیجه وضعیت سر اصلاح گردید و تغییرات شکاف پلکی و رترکشن گلوب کاهش یافت. در 39 درصد موارد نیاز به عمل جراحی مجدد به علت باقی ماندن بخش‌هایی از اندیکاسیون‌های جراحی وجود داشت. انحراف باقی‌مانده افقی، در 56 درصد از نوع ایزوتروپی و در 44 درصد از نوع اگزوتروپی بود. وضعیت سر در 76 درصد موارد بهبود یافت. نتیجه‌گیری: سندرم دوئن اغلب اوقات قابل تشخیص است و در بیش‌تر موارد با عمل جراحی طراحی‌شده و مناسب بر روی ماهیچه‌های خارج چشمی، اغلب علایم بیمار بهبود قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کنند. · مجله چشم‌پزشکی بینا 1384؛ سال 10، شماره 3: 335-328.